“Atəşkəsin qüvvəyə minməsi Yaxın Şərqdə müvəqqəti də olsa nəfəsdərmə mərhələsidir. Ancaq bu bölgəni tanıyan hər kəs bilir ki, “atəşkəs” burada heç vaxt tam sülh anlamına gəlmir”.
Bu fikirləri Yeniera.az-a açıqlamasında siyasi şərhçi Tural İsmayılov bu gün İsrail və HƏMAS arasında baş tutan atəşkəs prosesinə münasibət bildirərkən deyib.
O qeyd edib ki, HƏMAS-la İsrailin düşmənçiliyini bir neçə bəndlik razılaşma ilə bitirmək mümkünsüzdür:
“İsrail və HƏMAS arasındakı düşmənçilik o qədər dərin köklərə malikdir ki, bir neçə bəndlik razılaşma ilə bu gərginliyin bitəcəyini düşünmək sadəlövhlük olar. Bu, daha çox beynəlxalq təzyiqlərin və ictimai fikrin doğurduğu “məcburi fasilə” təsiri yaradır”.
Siyasi ekspert hesab edir ki, nə İsrail, nə də HƏMAS müharibəni bitirməyəcək:
“İsrailin daxili siyasətində sağçı qüvvələr hələ də müharibə ritorikasını qoruyur. Netanyahu üçün sülh deyil, “qələbə görüntüsü” əsasdır. O, siyasi gələcəyini HƏMAS-ı tam zərərsizləşdirmək üzərində qurub. Buna görə də, razılaşma pozularsa, ilk addımı İsrail tərəfi ata bilər. HƏMAS-ın da tam silahı yerə qoyması real görünmür. Qəzzada sosial infrastruktur dağıdılıb, xalqın əsəbləri gərilib, bu da revanşist əhval-ruhiyyəni diri saxlayır.
Digər tərəfdən, İran, Hizbullah və bölgədəki digər aktorlar hələ səhnədən çəkilməyiblər. Bu oyunçular sülhü öz maraqları ilə ölçürlər. ABŞ və Qərb isə sülh prosesi üzərində təsir imkanlarını qorumağa çalışır. Əgər atəşkəs uzunmüddətli sülh sazişinə çevrilməsə, bölgə yeni toqquşmalara hamilə qalacaq. İsrail üçün təhlükə yalnız HƏMAS deyil, həm də imic itkisi riskidir”.
Politoloq sonda bildirib ki, Yaxın Şərqdə vəziyyət diplomatiyanın deyil, psixologiyanın üzərində qurulub:
“Yaxın Şərqdə vəziyyətin istiqaməti indi diplomatiyanın deyil, psixologiyanın üzərində qurulub. İki tərəf də bir-birinə inanmır, bu da hər atəşkəsi “müvəqqəti saziş” səviyyəsində saxlayır. Əgər regional qüvvələr, xüsusən də Türkiyə və Qətər vasitəçilik səylərini artırsa, müəyyən sabitlik mümkündür. Lakin İsrailin sülhü pozmaq potensialı hələ də yüksəkdir. Çünki o, təhlükəsizlik anlayışını hərbi üstünlük üzərində qurub.
Yekunla desək, Yaxın Şərqdə indi sükunət var, amma bu sükunət “fırtına öncəsi sakitlik” təsiri bağışlayır”.
Mikayıl Mirzəzadə
