Alimlər orqan transplantasiyasında inqilab yarada biləcək əhəmiyyətli kəşf ediblər.
Yeniera.az xəbər verir ki, “Texas A&M” Universitetinin tədqiqatçıları kriokonservasiya zamanı orqanların çatlamasının qarşısını ala biləcək yeni üsul hazırladıqlarını açıqladılar.
Tədqiqat orqanların uzunmüddətli saxlanması və transplantasiyası üçün zəmin yaradan hesab olunur.
Kriyokonservasiya bioloji toxumaları çox aşağı temperaturda donduraraq qoruyan bir üsuldur. Bir əsrə yaxındır tədqiq edilən bu texnologiya əhəmiyyətli maneələrlə üzləşib. Ən böyük problemlərdən biri də donma zamanı yaranan çatlar səbəbindən orqanların yararsız hala düşməsi idi.
Çatlamanın qarşısını alan yeni texnika
“Texas A&M” Universitetinin Mexanika Mühəndisliyi Departamentindən doktor Metyu Pauel-Palmın rəhbərlik etdiyi qrup toxumaları şüşəyə bənzər bir quruluşa çevirən vitrifikasiya adlı xüsusi dondurma məhlulu hazırlayıb. Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, məhlulun tərkibindəki dəyişikliklər krekinq ehtimalına təsir edir.
“Biz şüşə keçid temperaturlarını tədqiq etdik və daha yüksək keçid temperaturlarının çatlama ehtimalını azaldır” dedi Powell-Palm. Tədqiqat krekinq riskini azaltmaq üçün daha uyğun krioməhlulların hazırlana biləcəyini göstərdi.
Orqan transplantasiyası yeni bir dövrün başlanğıcını qoya bilər
2023-cü ilə qədər dondurulmuş böyrəyin başqa bir siçana köçürülməsi mümkün olan kriokonservasiya tətbiqləri məhdud uğur qazanmışdı. Yeni üsul insan orqanlarının uzunmüddətli saxlanmasına və lazım gəldikdə təhlükəsiz istifadəyə imkan verə bilər.
Tədqiqatda istifadə edilən texnikanın təkcə orqan transplantasiyası üçün deyil, həm də biomüxtəlifliyin qorunması, peyvəndin stabilləşdirilməsi və qida tullantılarının azaldılması kimi bir çox digər sahələrə tətbiqi potensialı var.
Powell-Palm, “Bu tədqiqat məhlulun davranışını anlamamıza əhəmiyyətli töhfə verdi. Tək hüceyrələrdən bütün orqanlara qədər müxtəlif bioloji sistemlərin qorunma müddəti tezliklə əhəmiyyətli dərəcədə uzadıla bilər.”
Tədqiqat elmi ictimaiyyətdə həyəcan yaradıb
“Texas A&M”-in Mexanika Mühəndisliyi Departamentinin rəhbəri Prof. Guillermo Aguilar araşdırmanı “kriokonservasiya elmində fundamental addım” kimi xarakterizə etdi. Tədqiqat qrupuna aspirant, doktorantura və bakalavr tələbələri daxil idi.
Tədqiqat “Scientific Reports” jurnalında dərc olunub.
Yeganə
