Son illər dəyişən səyahət trendləri turistlərin daha dərin yerli təcrübələrə üstünlük verdiyini göstərir. Avropa Turizm Komissiyasının “Avropa içi səyahətə marağın monitorinqi” adlı hesabatına (23-cü dalğa) əsasən, avropalı turistlərin 60 faizi qarşıdakı aylarda bir neçə şəhər əvəzinə, tək bir istiqamətdə qalmağı planlaşdırır. Bu isə səyahətçilərin yerli mədəniyyətlə daha yaxından tanış ola biləcəyi unikal təcrübələrə marağın artdığını göstərir.
Bu baxımdan Türkiyə qonaqlara canlı yerli həyatın bir parçası olmaq üçün geniş imkanlar yaradır. Ölkənin müxtəlif bölgələrində keçirilən mövsümi yığımlar isə bu təcrübələrin ən orijinal formalarından biridir. Xüsusilə Egey bölgəsində oktyabrdan yanvara qədər davam edən zeytun yığımı həm yerli icmalar, həm də turistlər üçün ənənəyə çevrilib.
Aralıq dənizi iqlimi və əsrlərdir davam edən zeytunçuluq ənənəsi Türkiyəni dünyanın aparıcı zeytun istehsalçıları sırasında qərarlaşdırır. Havaların sərinləşməsi ilə zeytun bağlarında illik yığım başlayır, toplanan zeytunlar yerli emalxanalara göndərilir və yüksək keyfiyyətli zeytun yağının hazırlanmasına başlanılır. Bu dövrdə bölgəyə səfər edənlər həm yığımı izləyə, həm də bu qədim ənənənin bir hissəsinə çevrilə bilərlər.
Zeytun ağacı Anadolu mədəniyyətində xüsusi yerə malikdir. Əfsanələrə görə, onun dünyaya yayılması məhz bu torpaqlardan başlayıb. Bu gün Türkiyənin demək olar ki, bütün bölgələrində zeytun yetişdirilir. Egey sahilləri isə bu irsin mərkəzidir – ölkədəki zeytun ağaclarının 75 faizi məhz burada yerləşir. Çanaqqala və Balıkesirdən Manisaya, İzmirdən Aydın və Muğlaya qədər uzanan qədim zeytun bağları əsrlərin tarixini yaşadır.
Yığım mövsümü boyunca bölgədə xüsusi canlanma müşahidə olunur. Ailələr bir araya gələrək ilin zeytun yağını hazırlayır, bu proses isə əsl bayram atmosferi yaradır. Turistlər bağlarda gəzərək yığımı müşahidə edə, prosesi özləri də sınaqdan keçirə və bölgənin rəngarəng ənənələri ilə yaxından tanış ola bilərlər.
Egey mətbəxi zeytun və zeytun yağının hakim olduğu zəngin dadları ilə seçilir. Zeytunlar yay sonunda tam yetişdikdə yerli sakinlər yığımı ya əl ilə, ya da xüsusi avadanlıqlarla aparırlar. Ən keyfiyyətli sızma zeytun yağını əldə etmək üçün əksər ailələr hər bir zeytunu əl ilə toplamağı davam etdirirlər.
Toplanmış zeytunlar daha sonra emal müəssisələrinə aparılır və burada Egey bölgəsinin məşhur zeytun yağlarına çevrilir.
Zeytun yığımını yaxından yaşamaq istəyənlər üçün ən ideal marşrut “Zeytun Ağacı Yolu”dur. Səyahətə müasir zeytunçuluğun əsas mərkəzlərindən biri olan İda Dağından başlamaq mümkündür. Daha sonra Çanaqqalada yerləşən və Türkiyənin ilk zeytun yağı muzeyi olan Adatepe Zeytun Yağı Muzeyini ziyarət etmək olar.
Marşrutun növbəti dayanacağı Balıkesirdəki Ayvalıkdır – coğrafi işarəli zeytun yağı və zəngin mətbəxi ilə məşhurdur. Ardınca Manisaya gedərək 1 650 illik monumental Kırkağaç zeytun ağacını görmək mümkündür.
İzmir isə Egey bölgəsinin ən dinamik şəhərlərindən biridir. Buradan Çeşmə, Urla, Seferihisar, Güzelbahçə, Menderes və Selçuk kimi cəlbedici kiçik şəhərlərə də keçid etmək olar.
Urla həmçinin zeytunun tarixinə işıq tutan unikal ünvanlardan biridir. Burada eramızdan əvvəl VI əsrə aid qədim Klazomenai yaşayış yeri – dünyanın ən qədim zeytun yağı istehsal mərkəzlərindən biri yerləşir. Köstem Zeytun Yağı Muzeyi isə zeytunçuluğun 4 min illik tarixini təqdim edir.
Egey bölgəsinin bənzərsiz zeytun yağları ilə hazırlanan yeməklər MICHELIN ulduzlu restoranlarda xüsusi şəkildə təqdim olunur. Yerli şərablarla birlikdə bu kulinariya təcrübəsi bölgənin gastronomik zənginliyini tam şəkildə hiss etməyə imkan yaradır. Urla həmçinin öz üzümlükləri və şərabçılıq ənənəsi ilə tanınır.
